Demokratyczny styl kierowania. Zalety i wyzwania demokratycznego stylu kierowania w praktyce
Demokratyczny styl kierowania – czy wiesz jaki on jest? W dzisiejszych dynamicznych czasach, zarówno w małych firmach, jak i w wielkich korporacjach, coraz częściej mówi się o znaczeniu „stylu kierowania” i jego wpływie na efektywność pracy zespołu. Wśród różnorodnych metod zarządzania, „demokratyczny styl kierowania” wyróżnia się jako jeden z najbardziej pożądanych i efektywnych. Ten styl, charakteryzujący się współudziałem pracowników w procesie decyzyjnym i wzmacniający ich „poczucie obowiązku” oraz „odpowiedzialności”, staje się kluczowym elementem nowoczesnego zarządzania.
Jednak jak każdy styl zarządzania, również demokratyczny ma swoje „zalety i wyzwania”. Na przestrzeni lat, menedżerowie i liderzy z różnych branż doświadczali, jak podejmowanie decyzji w stylu demokratycznym może wpływać na „szybkie podejmowanie decyzji” i „osiąganie celów” organizacji. Celem tego artykułu jest zatem dogłębne zbadanie, co dokładnie oznacza demokratyczny styl kierowania, jakie przynosi korzyści oraz z jakimi wyzwaniami można się spotkać, wprowadzając go w życie codziennej praktyki zarządzania.
Przeczytaj: Kto to jest przełożony?
Charakterystyka demokratycznego stylu kierowania zespołem
Jeśli chcielibyśmy opisać podstawowe style kierowania zespołem, to jednym z nich byłby ten, określany mianem demokratycznego. Charakteryzuje się on dużym udziałem pracowników w procesie podejmowania decyzji. Pracodawca wyznacza główne cele, jednak do jego podwładnych należy ustalenie sposobu ich osiągnięcia.
W demokratycznym stylu zarządzania pracodawca pozostawia dużą swobodę zatrudnionym przez siebie osobom. Jest to dobry system dla firm, które nie potrzebują wybitnej osobowości do kierowania zespołem. Również dzięki temu pracownicy mogą wykazać się dużą swobodą i innowacyjnym podejściem do rozwiązywania problemów.
Zalety demokratycznego stylu kierowania
Demokratyczny styl zarządzania nie jest popularny w dzisiejszych realiach rynkowych, jednak posiada on niezaprzeczalne zalety. Oto niektóre z nich
Zaangażowanie pracowników
Delegowanie uprawnień przez pracodawcę
Pozostawienie w gestii pracowników sposobu osiągnięcia wyznaczonych celów
Kształtowanie samodzielnej i odpowiedzialnej postawy wśród pracowników
Częste nagrody i unikanie kar
Zachęcanie do merytorycznych dyskusji
Jak widzimy, demokratyczny styl zarządzania stawia przede wszystkim na dobrą atmosferę pracy. Aby ją osiągnąć, w firmie trwa nieprzerwany dialog. Bierze w nim udział pracodawca oraz pracownicy. W jego toku obie te grupy decydują o sposobie osiągnięcia postawionych celów. Stwarza to atmosferę sprzyjającą innowacyjnemu podejmowaniu decyzji.
Taki model zarządzania wzmacnia poczucie odpowiedzialności za wykonywaną pracę. Pracownicy podjęli decyzję o środkach potrzebnych do wykonania powierzonych zdań, co z kolei przekłada się na większą efektywność pracy. Zatrudnieni bardziej identyfikują się z miejscem zatrudnienia, a przez to dbają o wydajność pracy.
Wyzwania i ograniczenia
Jak każdy system, również i demokratyczne zarządzanie ma swoje ograniczenia. Należy je zawsze wziąć pod uwagę, gdy chcemy wdrożyć jego założenia. Starajmy się zawsze, aby stosować jak najbardziej praktyczne rozwiązania.
Konfliktowość
Styl demokratyczny zakłada dobre relacje wśród pracowników. Mają one umożliwić efektywny, merytoryczny dialog. Tyle w teorii. W praktyce natomiast nie musimy lubić się z szefem ani nawet z naszymi kolegami w pracy. Niektórzy z nich mogą świadomie przeciwdziałać konsensusowi, byle tylko ich rywal przegrał głosowanie.
Czasochłonność
Mnogość rozmów i potrzebnych konsultacji sprawia, że na realną pracę pozostaje już niewiele czasu. Co do zasady, ciągła weryfikacja podjętych zobowiązań stanowi wartość, jednak na pewno nie sprzyja efektywności pracy. Czas spędzony na omawianiu sposobu wykonania pracy mógłby zostać przeznaczony na bardziej praktyczne działania. Ciągłe uzgadnianie swojego stanowiska z pewnością niepodejmowaniu szybkich decyzji.
Niska skuteczność
Jak mówi znane przysłowie: 'Gdzie kucharek sześć, tam nie ma co jeść’. Zakładając, że kierownik posiada pod sobą kilka demokratycznie zarządzanych zespołów, sprawia, że szybko pojawiają się konkretne trudności. Pracownicy mogą różnie zrozumieć przydzielona im zadania. Posiadając różne doświadczenia, mogą dążyć do wykluczających się celów. Praca wykonywana według własnego uznania doprowadza jedynie do chaosu.
Demokratyczny styl w Różnych Kontekstach Organizacyjnych
Nie każda organizacja nadaje się do implementacji różnych stylów zarządzania. Istnieć ku temu powinny odpowiednie warunki. Styl demokratyczny z pewnością posiada wiele zalet, jednak doceniają go głównie pracownicy wysoko wykwalifikowani. Wśród tych pracowników obecne poczucie obowiązku, sprawia, że wzrasta efektywność całego zespołu. Odmiennie od stylu autokratycznego, tutaj pracownik może w pełni wykorzystać swoje możliwości.
W przypadku zakładów produkcyjnych lepiej będzie spełniał się styl autokratyczny. Pozwala on zapanować nad dużymi zespołami i ukierunkować ich działania na wspólny cel. Respekt wśród podwładnych pomaga w zachowaniu dyscypliny i ładu. Kierownik, przydzielając poszczególne zadania, nie musi martwić się o ich realizację, gdyż na każdym etapie są one monitorowane.
Porównanie z innymi stylami kierowania
Oprócz demokratycznego istnieją również inne style kierowania. Posiadają one inne założenia i mogą być ukierunkowanie na osiągnięcie zupełnie innych celów. Przyjrzyjmy się dwóm z nich, które razem z demokratycznym stanowią podstawowe style kierowania.
Autokratyczny styl kierowania
Jak nazwa wskazuje, koncentruje się on na osobie kierownika, który przydziela zadania pracowników, nadzoruje ich wykonie i weryfikuje ich efektywność. Pozwala on na zaprowadzenie wysokiego poziomu dyscypliny wśród pracowników. W krótkim okresie czasu może doprowadzić do wzrostu wydajności. Odmiennie od stylu demokratycznego, nie ma w nim miejsca na dyskusje i dialog. Niezaprzeczalną zaletą tego stylu zarządzania, jest szybkość w podejmowaniu decyzji. Z drugiej jednak strony autorytarny kierownik zdusza wszelkie przejawy inicjatywy swoich pracowników, marginalizując ich znaczenie.
Liberalny styl kierowania
Wśród stylów kierowania można wyróżnić również liberalny. Kierownik pozostawia niemal całkowitą swobodę swoim pracownikom. Ogranicza on swoją ingerencję w wykonywane zadania. Decyzje podejmowane są wyłącznie przez zespół pracowników, a pracodawca ogranicza się jedynie do udzielania wskazówek i dbania o dobrą atmosferę. Styl liberalny może wprowadzać niepotrzebny chaos w organizacji. Kierownik może stać się jedynie figurantem i przedmiotem w rozgrywkach pomiędzy zespołami. Z drugiej jednak strony styl ten może uwolnić drzemiący w pracownikach potencjał.
Co wybrać?
Nie każda organizacja nadaje się do implementacji różnych stylów zarządzania. Istnieć ku temu powinny określone warunki. Autokratyczny styl kierowania zespołem zakłada istnienie pozycji silnego lidera. Jest on specjalistą w swojej dziedzinie, zdolnym narzuć swoją wolę podwładnym. Z kolei szef stosujący liberalny styl zarządzania daje pełną swobodę pracownikom. Uwalnia ich potencjał i liczy na kreatywne rozwiązywanie problemów.
Praktyczne wskazówki dla liderów
Style kierowania potrafią bardzo od siebie się różnić. Styl demokratyczny i stojący po jego stronie liberalny styl kierowania stawiają na samodzielność pracowników i przejawy ich inicjatywy. Na przeciwnym biegunie mamy do czynienia ciągły nadzór i system kar i nagród, właściwy dla stylu autokratycznego.
Jak to często bywa, tak tutaj należy kierować się zasadą złotego środka. Możemy dostosować styl do sposobu realizacji zadań, który jest przyjęty w naszym przedsiębiorstwie. Zarządzanie zespołem może nawet wyglądać każdego dnia inaczej. Style zarządzania są jedynie podpowiedzią dla pracodawcy, a nie ostatecznym wyznacznikiem.
Demokratyczny styl kierowania. Podsumowanie
Podsumowując, demokratyczny styl kierowania, choć niesie ze sobą wiele wyzwań, takich jak potrzeba większej ilości czasu na „podejmowanie decyzji” czy ryzyko braku jednolitego kierunku, oferuje również znaczące korzyści. „Styl demokratyczny” nie tylko zwiększa „efektywność pracy” i „poczucie odpowiedzialności” pracowników, ale także przyczynia się do tworzenia pozytywnej atmosfery i wspiera kreatywność oraz inicjatywę w zespole.
W erze, gdy „styl kierowania” ma kluczowe znaczenie dla sukcesu organizacji, demokratyczny styl zarządzania wydaje się odpowiedzią na potrzeby nowoczesnych zespołów, które cenią sobie współpracę, „szybkie podejmowanie decyzji” i „osiąganie celów”. Mimo pewnych trudności, demokratyczne podejście do zarządzania stanowi cenne narzędzie dla liderów, którzy chcą tworzyć zrównoważone i zaangażowane środowisko pracy, wspierające zarówno osobisty rozwój pracowników, jak i ogólny sukces firmy.